Dieta sensoryczna
Integracja sensoryczna jest procesem neurologicznym , który odpowiada za organizację wrażeń zmysłowych napływających ze środowiska.
Każdy mały człowiek, aby funkcjonować powinien być wyposażony w cały zestaw dobrze działających zmysłów . Jeśli u dziecka zmysły i odruchy działają prawidłowo pozwalają mu się rozwijać, stawać się aktywnym, twórczym.
W przeciwnym razie pojawiają się trudności i zaburzenia przetwarzania sensorycznego, dziecko nieprawidłowo interpretuje odbierane codzienne bodźce. Wskazaniem jest wówczas zastosowanie diety sensorycznej, czyli programu domowych, naturalnych ćwiczeń. W doborze takiej diety powinien pomóc specjalista w zakresie integracji sensorycznej. Dieta ta jest to dopasowana do potrzeb dziecka aktywność, dzięki której poprawia się funkcjonowanie jego zmysłów. Aby przyniosła efekty musi być różnorodna, stosowana konsekwentnie a przede wszystkim powinna być kojarzona z czymś przyjemnym.
Przykłady ćwiczeń i zabaw pobudzających działanie różnych zmysłów:
Dotyk:
- zabawa “Niby-farbą” – rolę farby może odgrywać np. pianka do golenia, płyn do kąpieli, a nawet błoto, niby-farbą możemy rysować, wyciskać ją i modelować,
- zamek z piasku – zabawa suchym piaskiem; możemy go moczyć i formować z niego budowle,
-ciastolina – dzięki niej możemy pobawić się z dzieckiem np. w restaurację, tworząc przeróżne potrawy,
- dotykowy szlak – do tej zabawy możemy wykorzystać wszystko, po czym można chodzić; ważne, aby materiały te miały zróżnicowaną fakturę
- mumia – zawijanie dziecka w koc, prześcieradło itp.
Równowaga:
- trampolina – skakanie pobudza układ nerwowy; ćwiczenie to można połączyć z recytacją wiersza lub śpiewaniem piosenki
- taczka – osoba dorosła chwyta dziecko za nogi; dziecko obrócone jest przodem do podłoża i porusza się na rękach
- samolot – dorosły leży na plecach z nogami i rękami zwróconymi ku górze, utrzymując na nich dziecko
- taniec – dziecko staje na stopach osoby dorosłej, po czym wspólnie tańczą
Wzrok:
- zamalowywanie określonych liter w tekście
- rzut piłką do celu.
- gra w catch ball (płaskie talerze z rzepami i piłka do tenisa)
- łowienie rybek
- zbieranie drobnych kamyczków, orzeszków rozsypanych po podłodze
Słuch:
- zabawa z wykorzystaniem instrumentu, np. fletu – osoba dorosła gra na flecie, dziecko, w zależności od wysokości usłyszanego dźwięku, unosi bądź opuszcza ręce
- dopasowywanie dźwięków – w słoikach umieszczamy różne nasiona,
np. fasoli, grochu lub ryżu; zadaniem dziecka jest dopasowanie usłyszanego dźwięku do rodzaju produktu
- wystukiwanie usłyszanego rytmu rękoma i nogami.
- rozpoznawanie dźwięków instrumentów
Smak i węch:
- posmakuj i powiedz – dziecko próbuje różnego rodzaju pożywienia, np. żelki, owoce itp. i próbuje odgadnąć, co właśnie zjadło; warto zasłonić dziecku oczy
- powiedz, co czujesz – rozpoznawanie różnorakich zapachów z zasłoniętymi oczami; możemy do tego wykorzystać kwiaty, pożywienie, przedmioty itp.
- zgniatanie płatków kwiatów i ich wąchanie
Przykłady innych zabaw:
- chodzenie po piasku, trawie w butach i boso
- toczenie się w kocu
- przeciskanie się przez tunele
- wspinaczka po schodach
- zabawy z wodą, ryżem, piaskiem, mąką
- wyciąganie z pudełek np. ryżu, fasoli
- naklejanie ozdób (naklejek) na ciało
W trakcie dnia, świetnym sposobem na dostarczanie bodźców jest także przygotowywanie posiłków (mycie warzyw i owoców, wspólne siekanie, mieszanie, gotowanie) oraz wąchanie i jedzenie potraw o niejednorodnej strukturze i smaku.
Wieczorne zabawy, np. malowanie, body painting, zabawy poduszkami oraz wiele innych wspólnych zajęć to także część diety sensorycznej.
Powyższe przykłady pokazują, że dieta sensoryczna nie musi być wyszukana, ani kosztowna ,ponieważ są to lubiane i popularne zabawy, które nie tylko poprawiają kondycję dziecka, ale pozwalają zacieśnić więzi rodzinne.
Opracowała: mgr Mariola Kołodziej
